Wat betekent een tweede termijn van Trump voor handel en economie?

Een tweede termijn van Donald Trump als president van de Verenigde Staten roept vragen op over de gevolgen voor internationale handel.

Leestijd: ongeveer 6 minuten.

Zijn eerdere beleid, gericht op het beschermen van de Amerikaanse industrie en het aanpakken van het handelstekort, heeft al impact gehad op de wereldwijde economische dynamiek. Wat kunnen Nederlandse en Europese ondernemers verwachten als Trump opnieuw de scepter zwaait?

Een industriegericht beleid met handelsdoelen

Donald Trump wil de Amerikaanse industrie versterken en onevenwichtige handelsrelaties aanpakken. De achterliggende reden is de daling van de werkgelegenheid in de industrie sinds de jaren 2000, onder andere door de toetreding van China tot de Wereldhandelsorganisatie. Hij ziet het groeiende handelstekort – dat in 2022 opliep tot een record van 1 biljoen dollar – als een belangrijk probleem.

Zijn strategie? Het herintroduceren van importtarieven om buitenlandse producten minder aantrekkelijk te maken en de binnenlandse productie te stimuleren. Tijdens zijn campagne kondigde hij tarieven aan van 10 procent voor alle import en zelfs 60 procent voor goederen uit China. De vraag is hoe dit zal uitpakken voor handelspartners zoals Nederland.

Importtarieven en hun effecten

Tijdens zijn eerste termijn van 2016 tot 2021 werden de gevolgen van Trumps handelspolitiek al voelbaar. Importtarieven verhoogden de kosten voor bedrijven, wat vaak werd doorberekend aan consumenten. Prijsverhogingen maakten Amerikaanse producten minder concurrerend, terwijl handelsconflicten economische onzekerheid veroorzaakten.

Voor Europa en Nederland kunnen nieuwe tarieven grote gevolgen hebben. De Europese Unie exporteert veel producten dutyfree of tegen lage tarieven naar de VS. Nederlandse export, goed voor 6 procent van onze totale handel, wordt geraakt als importheffingen stijgen. Volgens schattingen kan de export naar de VS met een derde dalen, en voor Nederland betekent dit een mogelijke afname van het bruto binnenlands product met 0,9 tot 2 procent.

Invloed van de Amerikaanse dollar

De Amerikaanse dollar speelt een cruciale rol in internationale handel. Een sterke dollar maakt Amerikaanse producten duurder op de wereldmarkt, wat de concurrentiepositie schaadt. Trump heeft plannen om de dollar te verzwakken, bijvoorbeeld via onderhandelingen of belasting op kapitaalstromen. Voor Europese bedrijven kan dit zowel uitdagingen als kansen opleveren, afhankelijk van hoe wisselkoersen bewegen.

Een zwakkere dollar kan Nederlandse exportproducten aantrekkelijker maken, maar dit voordeel kan worden tenietgedaan door hogere importtarieven of andere handelsbelemmeringen.

De-minimisregels en kleine importen

De de-minimisdrempel bepaalt of kleine zendingen vrijgesteld zijn van invoerrechten en btw. In de VS ligt deze drempel uitzonderlijk hoog, op 800 dollar, wat voordelig is voor internationale verkopers van goedkope producten. Trump en het Congres overwegen echter strengere regels. Dit is een reactie op de massale import van goedkope goederen uit landen zoals China via platforms als Shein en Temu.

Mogelijke aanpassingen zijn het verlagen van de drempel of het uitsluiten van producten uit specifieke landen. Voor Europese ondernemers kan dit betekenen dat kleine zendingen naar de VS duurder worden, wat de concurrentiepositie schaadt.

Handelstekort met de EU

Het Amerikaanse handelstekort met de EU blijft een punt van discussie. Trump heeft eerder kritiek geuit op landen zoals Duitsland vanwege hun handelsoverschot. Ook de btw-structuur binnen de EU – waarbij export vrijgesteld is van btw – is een doorn in het oog van Amerikaanse beleidsmakers. Mogelijke tegenmaatregelen, zoals het invoeren van een ‘cashflow tax’, kunnen een impact hebben op Nederlandse bedrijven die zakendoen met de VS.

Daarnaast blijft de verlaagde Amerikaanse vennootschapsbelasting, een maatregel uit Trumps eerste termijn, een concurrentievoordeel voor Amerikaanse bedrijven. Als hij deze belasting verder verlaagt naar 15 procent, kunnen Europese bedrijven onder druk komen te staan.

Wat betekent dit voor Nederlandse ondernemers?

Voor Nederlandse bedrijven met handelsrelaties in de VS is het belangrijk om vooruit te plannen. De invoering van nieuwe tarieven kan directe gevolgen hebben voor de kostenstructuur en winstgevendheid. Bedrijven moeten voorbereid zijn op scenario’s waarin hogere kosten worden doorberekend aan klanten of waarin ze alternatieven zoeken voor hun Amerikaanse handelspartners.

Daarnaast is het verstandig om de valutamarkt goed in de gaten te houden. Wisselkoersschommelingen kunnen prijzen en marges beïnvloeden. Tot slot kan het nuttig zijn om lobbywerk te ondersteunen via brancheorganisaties, om Nederlandse belangen beter te vertegenwoordigen in handelsbesprekingen.

Een tweede termijn van Trump zou aanzienlijke verschuivingen in internationale handel kunnen veroorzaken. Van hogere importtarieven tot strengere de-minimisregels en wijzigingen in valutabeleid: Europese bedrijven, en met name Nederlandse exporteurs, zullen hun strategieën moeten aanpassen om concurrerend te blijven. Door de ontwikkelingen nauwgezet te volgen en flexibel te reageren, kunnen ondernemers deze uitdagingen omzetten in kansen.