Ondernemers bouwen buffer op om tegenslag op te vangen

Nederlandse mkb-bedrijven hebben ondanks beperkte groei in de afgelopen jaren aanzienlijke financiële reserves opgebouwd. Deze buffers bieden een belangrijke bescherming tegen economische tegenslagen.

Groei van financiële buffers

De financiële positie van mkb-bedrijven is over het algemeen sterk. Volgens cijfers van accountantsorganisatie SRA is de solvabiliteit, ofwel het eigen vermogen ten opzichte van het totale vermogen, de afgelopen tien jaar gestegen van 34,7% naar 53,2%. Vooral microbedrijven, met een omzet tot 1 miljoen euro, hebben relatief grote reserves. Banken beschouwen een solvabiliteit tussen 25% en 40% als gezond.

Voorzichtige ondernemers na crises

Veel ondernemers zijn voorzichtiger geworden na meerdere economische crises. Banken zijn vaak terughoudend in het verstrekken van leningen aan kleine bedrijven voor innovaties en verduurzaming. Bovendien weten ondernemers door wisselend overheidsbeleid niet altijd waar ze in moeten investeren. Onzekerheden zorgen ervoor dat ondernemers hun reserves liever behouden dan risico’s te nemen met nieuwe investeringen.

Dalende winsten bij microbedrijven

De winst van veel kleinere mkb-bedrijven is voor het derde jaar op rij gedaald. Uit een recent rapport blijkt dat 54% van de microbedrijven in 2023 minder winst maakte dan het jaar ervoor. Bij bijna 40% van deze bedrijven was de winstdaling zelfs 50% of meer. Deze microbedrijven, met twee tot tien medewerkers en een omzet tot 1 miljoen euro, vormen een cruciaal onderdeel van de Nederlandse economie. Ze zijn goed voor bijna driekwart van de werkgelegenheid en dragen significant bij aan de economische waarde.

De omzetgroei van het gehele mkb was in 2023 bescheiden met 3,6%, wat minder is dan in voorgaande jaren. De inflatie was hoger dan de omzetgroei, wat betekent dat de koopkracht van deze omzet is afgenomen. Toch steeg de winstgroei door forse besparingen op inkoopkosten met ruim 9%. Maar zonder de extreme uitschieters door de coronacrisis is dit een bescheiden groei vergeleken met andere jaren.

Weinig overblijvend winst

Ondanks de omzet blijft er netto weinig winst over voor mkb-ondernemers. Van elke 100 euro omzet blijft er slechts ongeveer 8 euro over na aftrek van belastingen, rente en investeringen. Deze beperkte winst beperkt de mogelijkheden voor mkb-bedrijven om te investeren in groei, innovatie en verduurzaming. Voor een gezonde groei en innovatiekracht is een stabiel overheidsbeleid en een goed investeringsklimaat noodzakelijk.

Verschillen tussen sectoren

De cijfers voor 2023 laten grote verschillen zien tussen de sectoren. In de detailhandel groeide de omzet gemiddeld met 3,2%, maar bijna de helft van de ondernemers zag hun omzet dalen. De logistieke sector had zelfs te maken met een omzetkrimp van 1,6%. De automotive sector zag een omzetgroei van 9,1%, maar nauwelijks winstgroei. De horeca daarentegen kende zowel een sterke omzetgroei van 13,9% als een winstgroei van 17,5%, hoewel ruim 54% van de horecabedrijven toch een daling in winst rapporteerde.

Branches in Zicht 2024

De financiële gegevens zijn afkomstig uit het ‘Branches in Zicht 2024, de harde cijfers van Nederlandse ondernemingen’. Een rapport van accountantsorganisatie SRA. Dit rapport biedt een uitgebreid overzicht van de belangrijkste financiële kengetallen van het Nederlandse mkb. Het is gebaseerd op een grootschalige analyse van 9200 jaarrekeningen uit het SRA-benchmarkplatform BiZ, dat in totaal 446.000 jaarrekeningen bevat. De cijfers komen rechtstreeks van de jaarrekeningen van klanten van SRA-accountantskantoren, die samen 55% van het mkb bedienen.