Stap 1 – Jouw startsituatie
Het starten van een eigen bedrijf begint bij het verkennen van jouw persoonlijke en financiële situatie. Afhankelijk van je huidige situatie – of je een uitkering ontvangt, een baan hebt, een bedrijf wilt overnemen, een franchise wilt starten of internationaal wilt ondernemen – zijn er verschillende mogelijkheden en aandachtspunten.

Starten vanuit een baan
Het overstappen van werknemer naar ondernemer kan financiële risico’s met zich meebrengen. Bij activiteiten die lijken op je huidige functie moet je toestemming vragen aan je werkgever, vooral bij mogelijke concurrentie.
Duidelijke afspraken zijn essentieel:
- Overweeg samenwerking met je huidige werkgever
- Leg afspraken vast over opdrachten, vergoeding en eventuele exclusiviteit
- Vraag juridisch advies over arbeidsovereenkomst, CAO en concurrentiebeding
Parttime ondernemen: starten naast een baan of studie
Niet iedereen start fulltime als ondernemer. Voor veel starters is parttime ondernemen een logische en veilige eerste stap. Je bouwt je bedrijf op naast een baan, studie of uitkering, waardoor je minder financiële risico’s loopt en de tijd hebt om ervaring op te doen. Wel is het belangrijk om vooraf duidelijke afspraken te maken met je werkgever en te controleren of er geen concurrentie- of nevenwerkzaamhedenbeding geldt. Ook moet je rekening houden met fiscale gevolgen, zoals het urencriterium en de combinatie van loon en winst. Door parttime te ondernemen kun je testen of jouw idee levensvatbaar is, terwijl je inkomen (deels) zeker blijft.
Starten vanuit een uitkering
Er zijn verschillende uitkeringssituaties van waaruit je een bedrijf kunt opstarten.
WW-uitkering
Tijdens de oriënterende fase verzamel je informatie over zelfstandig ondernemerschap en blijf je beschikbaar voor de arbeidsmarkt. Bij de startfase van je bedrijf ontvang je 70% van je WW-uitkering en ben je gedurende 26 weken vrijgesteld van sollicitatieplicht. Voorwaarden zijn onder andere:
- Het volgen van een online training via het UWV
- Een gesprek met een UWV-adviseur
- Het opstellen van een ondernemingsplan samen met de adviseur
Bijstandsuitkering (Participatiewet)
Je krijgt doorgaans één jaar de tijd om je onderneming voor te bereiden met behoud van je bijstandsuitkering. Tijdens deze periode kun je een renteloze Bbz-lening aanvragen voor investeringen. Na dit jaar beoordeelt de gemeente de levensvatbaarheid van je bedrijf.
AOW-uitkering
Starten met behoud van AOW is mogelijk. Let op dat het inkomen uit je onderneming invloed kan hebben op de belasting en dat je mogelijk gebruik kunt maken van fiscale voordelen zoals zelfstandigenaftrek en startersaftrek.
Arbeidsongeschiktheidsuitkering
Heb je een Wajong-, WIA-, WAO-, WAZ- of Ziektewet-uitkering? Dan kun je vaak starten met behoud van (een deel van) je uitkering, mits dit wordt goedgekeurd door een UWV-adviseur. Het UWV biedt daarbij vaak trainingen en ondersteuning bij het ondernemingsplan.
Besluit je dat zelfstandig ondernemen toch niets voor jou is, dan verandert er niets aan je uitkeringssituatie.
Een bedrijf overnemen
Bij een overname spelen verschillende factoren een rol:
Familiebedrijf
De emotionele waarde en bestaande familie-invloed kunnen impact hebben op de winstgevendheid en bedrijfsvoering.
Prijs en voorbereiding
Bedrijven worden aangeboden tegen commerciële prijzen of lagere prijzen bij slecht lopende bedrijven. Bereid je voor door gegevens te bekijken via het handelsregister en online bronnen.
Vertrouwelijkheid en advies
Gebruik een geheimhoudingsverklaring en schakel een gespecialiseerde adviseur in voor financiële en juridische aspecten, zoals goodwill.
Voordelen
Overname biedt vaak een hogere slagingskans (circa 96%) dan een volledig nieuwe start (circa 50%).
Aansluiten als mede-eigenaar
VOF of Maatschap
Toetreden betekent aandeel nemen in het bedrijf en hoofdelijk aansprakelijk zijn. Bij wijzigingen in vennoten verandert de structuur van de VOF automatisch. Een maatschap biedt vaak belastingvoordeel en gezamenlijke bedrijfsvoering.
Verantwoordelijkheden
- Hoofdelijk aansprakelijk voor alle verplichtingen
- Interne afspraken gelden niet altijd voor derden
- Belastingvoordelen bij maatschap en gezamenlijke winstverdeling
Franchising
Voordelen
- Snellere start met bestaande merknaam en klantenkring
- Minder risico dan een volledig nieuwe onderneming
- Toegang tot vakkennis en begeleiding
Beperkingen
- Beperkte vrijheid in bedrijfsvoering, acties en prijsstelling
- Royalty’s en jaarlijkse bijdragen aan franchisegever
- Afhankelijkheid van succes van de franchiseformule
Financiering
Financiering kan vaak eenvoudiger met ondersteuning van de franchisegever. Let op mogelijke risico’s bij faillissement van de franchiseformule.
Internationaal ondernemen
Kansen en uitdagingen
- Importeren of exporteren vergt marktonderzoek en kennis van wet- en regelgeving
- Taal en cultuur zijn cruciaal bij onderhandelingen
- Binnen de EU gelden geen douanebeperkingen, buiten de EU wel
Belasting en regelgeving
- Btw-regels verschillen per land
- Informeer bij ambassades, handelskamers en organisaties zoals MVO Nederland