Het vuurwerkverbod dat volgend jaar in Nederland ingaat, betekent een einde aan een voor veel winkeliers lucratieve periode rond de jaarwisseling. Winkeliers die vuurwerk verkopen hebben de afgelopen jaren grote belangen en investeringen opgebouwd rond deze verkoop maar die inkomsten verdwijnen nu grotendeels.
Leestijd: ongeveer 6 minuten
Wat houdt het vuurwerkverbod in?
De Nederlandse Senaat heeft besloten dat de verkoop én het gebruik van consumentenvuurwerk vanaf 2026 vrijwel geheel worden verboden. Alleen de allerlichtste, veilige categorieën zoals sterretjes en partypoppers zijn nog toegestaan. Zwaarder consumentenvuurwerk dat normaal vlak voor Oud en Nieuw verkocht mag worden, wordt verboden voor gewone consumenten.
Het kabinet werkt aan de uitwerking van dit verbod én aan een compensatieregeling voor de vuurwerkbranche. Staatssecretaris Thierry Aartsen beloofde dat er een “nette nadeelcompensatie” komt voor vuurwerkverkopers vanwege hun verliezen door het verbod.
Wie verkoopt vuurwerk in Nederland?
Vuurwerk werd traditioneel verkocht door een mix van horecazaken met tijdelijke vergunningen, speciaalzaken, tuincentra, dierenwinkels en zelfstandige vuurwerkhandelaren. Alleen winkeliers met een gemeentelijke vergunning mogen vuurwerk verkopen tijdens de drie dagen voor de jaarwisseling.
In de afgelopen jaren zijn veel winkels gestopt met de vuurwerkhandel, mede door voortdurende discussie over een verbod en de investeringen die nodig zijn om aan de strenge veiligheidsregels te voldoen. In 2019 waren er rond de 1 387 verkooppunten, maar dat aantal was de laatste jaren gedaald tot ongeveer 1 049.
Hoeveel omzet levert vuurwerkverkopen nu op?
Vuurwerkverkoop was tot nu toe een belangrijke jaarlijkse omzetpiek. De sector behaalde de afgelopen nieuwjaarsverkoop recordomzetten rond de 115 – 118 miljoen euro per jaar.
Voor veel winkeliers betekende deze periode een significant deel van de totale jaaromzet — soms meer dan 10 % van wat het bedrijf jaarlijks binnenhaalt. Grote piekverkopen in deze drie dagen konden exploitanten helpen het hele jaar rendabel te maken, zeker bij zelfstandige vuurwerkwinkels die anders een kleiner bestaansrecht hadden.
Welke investeringen hebben winkeliers gedaan?
Om vuurwerk te mogen verkopen zijn aanzienlijke investeringen nodig geweest. Winkeliers moeten voldoen aan strenge veiligheidsvoorschriften, zoals speciale opslaglocaties (bunkers) met beveiliging en brandwerende voorzieningen, die na de vuurwerkramp in Enschede zijn ingevoerd.
Deze investeringen zijn niet goedkoop. Zelfs als een winkel in sommige jaren weinig winst draaide met vuurwerk, blijft de investering in opslag en veiligheidsmaatregelen een langdurige financiële last. Met het verbod verdwijnen deze kansen op terugverdienen ineens.
Wat betekent het verbod voor winkeliers?
Voor veel ondernemers betekent het verbod onderbreking of verlies van een belangrijke inkomstenbron. Winkeliers die hun bedrijfsvoering deels of volledig hadden ingericht rond vuurwerkverkoop, lopen het risico verlies te maken of zelfs te stoppen met hun bedrijf. De brancheorganisatie vraagt om honderden miljoenen euro’s compensatie, een bedrag dat veel hoger ligt dan wat de overheid tot nu toe suggereert.
Zelfs als er compensatie komt, zal dit naar verwachting niet de volledige investeringen en gederfde omzet dekken, zeggen ondernemers. Sommigen vrezen dat faillissementen gaan volgen als de wet voor vuurwerkverkoop in 2026 echt ingaat.
Gevolgen van het verbod in het algemeen
Voor de samenleving is het vuurwerkverbod bedoeld om de overlast, schade en het gebruik van illegaal vuurwerk terug te dringen. Jaarlijks ontstaan grootschalige schadeclaims en onveilige situaties rond de jaarwisseling; bijvoorbeeld ongeveer 16 miljoen euro aan materiële schade werd gemeld in een recente jaarwisseling.
Tegelijk waarschuwen experts dat een totaalverbod niet automatisch betekent dat er geen vuurwerk meer gebruikt wordt. Illegale handel en smokkelen kunnen toenemen, doordat consumenten die het zelf willen afsteken mogelijk naar het buitenland gaan of online kopen. Volgens veiligheidsonderzoek verwacht een deel van de bevolking dat illegaal vuurwerk daarmee blijft circuleren.
Er zijn ook zorgen over handhaving: de capaciteit van politie en gemeenten om een totaalverbod te handhaven is beperkt, waardoor de „waterbed-effecten” ontstaan waarbij de illegale markt groeit en de legale markt verdwijnt.
wat gebeurt er als mensen vuurwerk toch willen kopen?
Mensen die vuurwerk willen blijven afsteken, kunnen — zolang het nog mag — in het buitenland kopen en mee terugnemen (tot maximaal 25 kg per auto), zoals bijvoorbeeld in Duitsland waar vuurwerkwinkels ook Nederlandse klanten aantrekken.
Daarnaast kan de online handel een alternatief vormen: mensen bestellen via buitenlandse webshops, wat handhaving moeilijker maakt en mogelijk leidt tot grotere risico’s rondom illegaal vuurwerk. Daarmee ontstaat de discussie of het verbod daadwerkelijk leidt tot minder gebruik, of juist tot meer illegale toestroom.
vooruitkijken
Het vuurwerkverbod is dus niet alleen een kwestie van minder knallen; het raakt ondernemers rechtstreeks in hun zakelijke bestaansrecht. Winkeliers moeten zich oriënteren op alternatieve omzetbronnen, denken aan andere productgroepen en diensten of kiezen ervoor hun bedrijfsvoering helemaal anders in te richten. Tegelijk blijft het debat over veiligheid, overlast en handhaving in Nederland onverminderd belangrijk.
