Strengere regels voor schijnzelfstandigheid vanaf 2025

Vanaf 1 januari 2025 gaat de Belastingdienst strenger optreden tegen schijnzelfstandigheid. Dit kan gevolgen hebben voor zowel bedrijven als zzp’ers. Maar wat houdt dit precies in? En hoe zorg je ervoor dat je aan de regels voldoet?

Leestijd: ongeveer 6 minuten

Wat is schijnzelfstandigheid?

Schijnzelfstandigheid betekent dat je officieel als zelfstandige werkt, maar eigenlijk behandeld wordt als een werknemer. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn als je:

• Vaste werktijden hebt die de opdrachtgever bepaalt.
• Verplicht bent om alle taken zelf uit te voeren zonder vervangingsmogelijkheden.
• Geen vrijheid hebt om je eigen werkwijze of tarieven te bepalen.

In zo’n situatie lijkt jouw werk op een dienstverband, terwijl je niet de bijbehorende rechten hebt, zoals doorbetaling bij ziekte of ontslagbescherming. Dit is nadelig voor jou als zzp’er en geeft bedrijven een oneerlijk voordeel.

Waarom wordt er strenger gecontroleerd?

Voor bedrijven is het vaak aantrekkelijk om zzp’ers in te huren. Ze betalen geen premies en belastingen zoals bij werknemers, en het biedt flexibiliteit. Voor zzp’ers lijkt het ook gunstig vanwege de vrijheid en vaak hogere tarieven. Maar in de praktijk zorgt schijnzelfstandigheid voor oneerlijke concurrentie op de arbeidsmarkt en missen zzp’ers belangrijke sociale zekerheden.

Om deze schijnconstructies tegen te gaan, scherpt de overheid de Wet DBA (Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties) aan. Vanaf 2025 gaat de Belastingdienst actief controleren en kunnen bedrijven die de regels overtreden boetes en naheffingen krijgen. Het doel? Een eerlijkere arbeidsmarkt.

Wat verandert er in 2025?

Tot nu toe was de Belastingdienst terughoudend in het handhaven van de regels rondom schijnzelfstandigheid. Vanaf 1 januari 2025 verandert dit:

• Actieve controles: De Belastingdienst gaat bedrijven strenger controleren op schijnzelfstandigheid.
• Boetes en naheffingen: Bedrijven die zzp’ers onterecht als zelfstandige inhuren, kunnen boetes en naheffingen verwachten.
• Zachte landing: In 2025 krijgen bedrijven geen boete als ze kunnen aantonen dat ze maatregelen nemen om schijnzelfstandigheid te voorkomen. Loonheffingen en premies worden echter wél met terugwerkende kracht geïnd.

Hoe voorkom je schijnzelfstandigheid?

Het is belangrijk om als zzp’er en opdrachtgever samen te zorgen voor een duidelijke samenwerking die aan de regels voldoet. Hieronder staan de belangrijkste aandachtspunten:

Neem ondernemersrisico

Als zelfstandige moet je laten zien dat je een echte ondernemer bent. Dit betekent dat je:

• Investeert in je eigen bedrijf.
• Zelf verantwoordelijk bent voor het werven van klanten.
• Je eigen inkomsten en financiën beheert.

Werk voor meerdere opdrachtgevers

Probeer niet te afhankelijk te zijn van één opdrachtgever. Als je voor meerdere klanten werkt, toon je aan dat je zelfstandig opereert.

Gebruik je eigen materialen

Werk met je eigen gereedschappen, apparatuur of software. Dit maakt duidelijk dat je zelfstandig bent en niet volledig afhankelijk bent van de middelen van je opdrachtgever.

Zorg voor vervangbaarheid

Een zelfstandige moet in theorie iemand anders kunnen inschakelen om het werk over te nemen. Als dit niet mogelijk is, kan dat wijzen op een dienstverband.

Onderscheid je van werknemers

Zorg ervoor dat je andere taken uitvoert dan de werknemers bij de opdrachtgever. Dit laat zien dat jouw rol echt als zelfstandige bedoeld is.

Kies je eigen werktijden en werkplek

Als zzp’er bepaal je zelf waar en wanneer je werkt. Als de opdrachtgever dit voor jou bepaalt, kan dit lijken op een dienstverband.

Let op je tarief

Vanaf 2025 komt er waarschijnlijk een wettelijk minimumuurtarief voor zzp’ers. Verdien je minder dan €33 per uur? Dan kan de Belastingdienst vermoeden dat er sprake is van een verkapt dienstverband. Zorg daarom dat je tarief marktconform is en houd rekening met je kosten.

Maak duidelijke afspraken

Heldere afspraken met je opdrachtgever zijn essentieel. Leg schriftelijk vast:

• Wat de aard van de samenwerking is.
• Welke verantwoordelijkheden en vrijheden je hebt als zelfstandige.
• Hoe het werk wordt uitgevoerd.

Beide partijen zijn verantwoordelijk om te zorgen dat de samenwerking volgens de regels verloopt. Neem hier de tijd voor en raadpleeg bij twijfel een juridisch adviseur.

Wat betekent dit voor opdrachtgevers?

Ook opdrachtgevers moeten rekening houden met de nieuwe regels. Zij kunnen boetes en naheffingen voorkomen door:

• Te controleren of de zzp’er echt zelfstandig werkt.
• Samen te werken op basis van een modelovereenkomst die past bij de Wet DBA.
• Regelmatig te evalueren of de samenwerking nog steeds voldoet aan de regels.

Voorbereiden op de veranderingen

Zowel zzp’ers als opdrachtgevers kunnen nu al stappen ondernemen om problemen in de toekomst te voorkomen:

• Laat je adviseren: Vraag een expert om je huidige samenwerkingen te beoordelen.
• Update je overeenkomsten: Zorg dat contracten voldoen aan de eisen van de Wet DBA.
• Houd administratie bij: Bewaar bewijsstukken zoals facturen en correspondentie die aantonen dat je zelfstandig werkt.