De boekenwinkel; een onverminderd goed concept

Een fysieke winkel beginnen is niet meer iets wat je zomaar doet. De online concurrentie is erg groot. Echter de fysieke boekenwinkel blijft onverminderd populair. Dat meldt de KvK. Dit ondanks dat de online boekenwinkel een toevlucht neemt. In Nederland is er de afgelopen jaren een duidelijke trend zichtbaar in de boekhandelsector.

Leestijd: 4 minuten.

De fysieke boekwinkel

Het aantal fysieke boekwinkels in Nederland is de afgelopen jaren vrijwel gelijk gebleven. Sinds 2019 schommelt het aantal rond de 665 tot 696, ondanks een korte dip tijdens de coronaperiode. Dit wijst erop dat fysieke boekwinkels nog steeds een vaste plek hebben in de winkelstraten, ondanks de opkomst van online verkoop.

De stabiliteit van fysieke boekwinkels kan worden toegeschreven aan de waarde die consumenten hechten aan de ervaring van het boeken kopen in een fysieke winkel. Het bladeren door boeken, het ontdekken van nieuwe titels en het persoonlijke contact met de boekverkoper zijn aspecten die moeilijk te evenaren zijn door een online omgeving.

De online boekenwinkel

In tegenstelling tot fysieke winkels, is het aantal webwinkels in boeken de afgelopen vijf jaar fors toegenomen. In 2019 waren er 935 online boekwinkels, maar dit aantal is inmiddels gegroeid naar 1.984, een stijging van 108%. Vooral in de provincies Utrecht, Noord-Brabant en Zeeland is deze groei opvallend.

In Zuid-Holland en Noord-Holland zijn momenteel de meeste online boekwinkels te vinden, respectievelijk 396 en 382. Deze cijfers laten zien dat er een toenemende behoefte is aan online boekwinkels, waarschijnlijk gedreven door het gemak en de toegankelijkheid die deze winkels bieden.

Kranten en kantoorbenodigdheden

Naast boekwinkels zijn er ook winkels die kranten, tijdschriften en kantoorbenodigdheden verkopen. Het aantal van deze winkels is echter afgenomen van 1.238 in 2019 naar 965 nu. Deze afname is onderdeel van een bredere trend in de retailsector, waar vooral kleine ondernemers het moeilijk hebben.

De daling van het aantal winkels in deze categorie kan ook worden beïnvloed door de vergrijzing onder ondernemers, die geen opvolger kunnen vinden voor hun zaak. Vooral in kleinere kernen waar al minder winkels zijn, verdwijnt hierdoor een belangrijk onderdeel van het winkelgebied.

Stabiele boekverkoop

Ondanks de toename van het aantal webwinkels is het aantal verkochte algemene boeken de afgelopen drie jaar stabiel gebleven op ongeveer 43 miljoen exemplaren per jaar. Dit suggereert dat de markt voor boeken niet groeit, ondanks de groei in het aantal aanbieders.

Volgens Marianne Slagter, strategisch manager bij de Koninklijke Boekverkopersbond, is de reden hiervoor dat er vooral kleinere online ondernemers bij zijn gekomen, die zich vaak richten op nichemarkten of tweedehands boeken. Dit verklaart waarom de toename van het aantal webwinkels niet leidt tot een grotere totale afzet.

Consumenten wil door boeken blijven neuzen

Een belangrijk inzicht uit de gegevens is dat het aandeel van de boekenverkoop via fysieke winkels stabiel is gebleven, ondanks de toename van online alternatieven. Dit benadrukt de blijvende aantrekkingskracht van fysieke boekwinkels. Consumenten waarderen de ervaring van het rondneuzen en ontdekken in een echte boekhandel, iets wat moeilijk te repliceren is in een digitale omgeving.

Brede ontwikkelingen in de retailsector

De afname van het aantal winkels in kranten, tijdschriften en kantoorbenodigdheden past in een bredere trend in de retailsector. Veel kleine ondernemers hebben het moeilijk door de concurrentie van online aanbieders en een gebrek aan opvolgers. Dit zorgt voor een geleidelijke afname van het aantal winkels, vooral in kleinere gemeenschappen.

Deze ontwikkeling heeft ook gevolgen voor de levendigheid van winkelgebieden, vooral in kleinere kernen waar het winkelaanbod toch al beperkt is. Dit kan leiden tot verdere leegstand en een afname van het aantal bezoekers in deze gebieden.